De Mesdag Collectie Den Haag (Bezoeken? Dit Moet Je Weten!)

De Mesdag Collectie Den Haag (Bezoeken? Dit Moet Je Weten!)

Een carrièreswitch op latere leeftijd; het komt niet vaak voor en mocht het voorkomen? Dan is het maar de vraag of het een verstandige keuze is. Toch besloten Hendrik Willem en Sientje Mesdag om op latere leeftijd te gaan voor een carrièreswitch. Ze waagden het erop om op 35-jarige leeftijd kunstenaar te worden. Althans, Hendrik Willem werd schilder en Sientje werd schilderes.

Hendrik startte met het schilderen van de zee en Sientje koos ervoor om vooral landschappen en stillevens te schilderen. Het echtpaar woonde middenin hun ‘werkgebied’; hun huis stond aan de Laan van Meerdervoort in Den Haag, wat destijds grensde aan bos en de duinen. Iets verderop lag (en ligt) het Scheveningse strand.

Hendrik en Willem bouwden naast hun woonhuis, waar hij zijn uitzonderlijke collectie kunst verzamelde en openstelde voor bezoekers. Want, behalve schilder was Mesdag een groot kunstverzamelaar.

Het museum werd in 1887 opengesteld voor bezoekers en een aantal jaren later schonk Mesdag het museum en de hele collectie aan de Staat der Nederlanden. Tot 1911 bleef Mesdag algemeen directeur en vanaf 1991 valt het museum onder de verantwoordelijkheid van het 

Tot op heden is het museum opengesteld en staat het bekend als   en er staan veel bekende werken van Mesdag opgeslagen. De Mesdag Collectie bestaat uit het woonhuis- en tevens atelier – van het echtpaar Mesdag en het museum.

In dit artikel vertel ik jullie meer over de Mesdag Collectie. Je ontdekt wat er te zien en te doen is, ik vertel je over de hoogtepunten uit de collectie van Mesdag en over het museum. Ook vertel ik belangrijke informatie voor bezoekers die een bezoek aan De Mesdag Collectie willen plannen.

De Mesdag Collectie: wat is er te zien?

Naast de vaste collectie verschillende tijdelijke tentoonstellingen en presentaties te zien in De Mesdag Collectie. Hieronder beschrijf ik enkele van de tijdelijke voorstellingen maar let op: de beschreven tentoonstellingen zijn op het moment van schrijven actueel, maar worden niet het hele jaar door tentoongesteld.

Het netwerk van Sientje Mesdag – Van Houten. Vrouwelijke kunstenaars

Deze tentoonstelling wordt gegeven van 26 september 2020 – 14 februari 2021.

Met hun interesse voor kunst van vrouwelijke kunstenaars waren de Mesdags hun tijd ver vooruit. Met name Sientje had een belangrijke rol in de ondersteuning van vrouwelijke kunstenaars.

De kunstwerken in deze presentatie zijn:

  • Thérèse Schwartze; Meisje met gitaar (Theresia Ansingh), 1904
  • Suze Robertson; Slapend meisje, in of voor 1894
  • Sientje Mesdag – Van Houten; Portret van Lotte Bisdom – Croiset van er Kop, 1886
  • Gerardina Jacoba van de Sande Bakhuyzen; Stilleven met witte rozen, 1842-1895
  • Geesje Mesdag – van Calcar; Stilleven met viooltjes, 1882
  • Sientje Mesdag – Van Houten; Op de Veluwe, de heide van Bennekom, in of voor 1891
  • Marie Bilders – van Bosse; Winter te Heelsum, 1884
  • Laura Theresa Alma Tadema – Epps; De spiegel, 1872
  • Margaretha Roosenboom; Stilleven met bloemkool en andijvie, in of na 1892

Door de ogen van Vincent van Gogh

“Door de ogen van Vincent van Gogh” is een presentatie van schilderijen waar Vincent van Gogh van onder de indruk was.

1882, het was het jaar waarin Vincent van Gogh een tentoonstelling met een groot aantal Franse schilderijen uit de verzameling van Hendrik Willem Mesdag bezocht. Van Gogh schreef in zijn brieven hoe hij met volle bewondering genoot van de indrukwekkende werken door Franse kunstenaars zoals Charles-François Daubigny en Théodore Rousseau. De genoemde Fransozen werden door Van Gogh beschouwd als zijn grote voorbeelden.

Tijdens de tentoonstelling “door de ogen van Vincent van Gogh” worden de schilderijen waar Van Gogh destijds van onder de indruk was, samen tentoongesteld. Tijdens een bezoek aan deze presentatie wordt duidelijk dat Mesdag en Van Gogh veel gemeen hadden in hun waardering voor de kunst.

Bij de Mesdags thuis

Een presentatie van foto’s uit het leven van Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag – van Houten.

“Bij de Mesdags thuis” is een presentatie waar je aan de hand van een twintigtal reproducties van historische foto’s een intiem beeld krijgt van de manier het kunstenaarsechtpaar zo’n honderd jaar geleden heeft geleefd en gewerkt.

Aan het eind van de 19e eeuw bekleedde het echtpaar Mesdag belangrijke posities in de Haagse kunstwereld. Hendrik Willem en Sientje hebben talrijke bestuursfuncties vervuld, tentoonstellingen, feesten en ontvangsten georganiseerd en hiervan zijn gelukkig veel foto’s bewaard gebleven. Beelden van ateliers, privévertrekken, portretten en foto’s van de sociale evenementen die zij georganiseerd hebben zijn gelukkig niet verloren gegaan.

De Mesdag Collectie: wat is er te doen?

Behalve het bezoeken van uiteenlopende presentaties, zijn er verschillende (inter)actieve workshops, rondleidingen en andere activiteiten te volgen. Voorbeelden hiervan zijn een tekenworkshop, een rondleiding door de vaste collectie, een schoolbezoek of picknicken in de tuin bij De Mesdag Collectie.

Tekenworkshops

Bij De Mesdag Collectie is het mogelijk om tekenworkshops voor volwassenen te volgen. Tijdens deze workshop wordt je door een workshopdocent rondgeleid door het museum. Tijdens deze rondleiding wordt getoond hoe de kunstenaars uit de collectie vroeger te werk gingen. Verschillende beeldaspecten worden je tijdens deze rondleiding bekendgemaakt.

Hierna wordt je in gelegenheid gesteld om een detail uit een van de kunstwerken te kiezen om deze met vervolgens met een kleurpotlood uit te gaan tekenen. Tijdens deze oefening is de workshopdocent er voor jou om je op weg te helpen. Ook is er tijdens de workshop tijd voor een korte theepauze.

De workshop duurt 2 uur, kost €27,50 per persoon (inclusief entree tot het museum). Het minimaal aantal deelnemers van een rondleiding is 6 personen en het maximaal aantal deelnemers is 10.

Rondleiding door de vaste collectie

Behalve de tekenworkshop kun je een actieve rondleiding door de vaste collectie voor jullie groep of alleen boeken. Tijdens deze rondleiding kom je alles te weten over Hendrik Willem Mesdag, zijn vrouw Sientje Mesdag – Van Houten, hun kunstverzameling en hun toenmalige woonhuis.

De rondleiding duurt een uur en er kunnen tot een maximaal van 15 personen per rondleiding deelnemen. De rondleiding is te volgen in de talen Nederlands en Engels. De rondleiding is op aanvraag ook te volgen in andere talen.

De kosten voor deze rondleiding bedragen €60,- per persoon, exclusief de entreekosten voor het museum.

Schoolbezoek

De aandacht aan museumlessen voor leerlingen van groep 3 van de Haagse basisscholen is er zeker niet bij ingeschoten. De Mesdag Collectie organiseert een speciale museumles voor de groep 3 leerlingen van de Haagse basisscholen.

De museumles is tot stand gekomen door een samenwerking tussen maar liefst 17 erfgoedinstellingen en is onderdeel van het Haagse Cultuurmenu.

Tijdens het museumles ervaren de leerlingen hoe indrukwekkend de bijzondere 19de-eeuwse sfeer van het museumgebouw was (en is). Dankzij verschillende kijk- en doe-activiteiten zullen ze ontdekken dat elk kunstvoorwerp zijn eigen verhaal verteld.

Ook is tijdens het organiseren van de museumles rekening gehouden met het ontwikkelen van het stimulerend vermogen. De kinderen worden gestimuleerd om goed te kijken en hun indrukken te verwoorden, door onder andere op hun eigen manier een schilderij na te tekenen.

De les sluit daardoor goed aan bij de vakken beeldende vorming en taal.

Picknicken in de tuin

Zelfs aan natuurliefhebbers en buitenmensen is er gedacht. Tijdens mooie dagen is het heerlijk om te genieten van een picknick in de prachtige tuin bij De Mesdag Collectie.

In samenwerking met Café Blossom biedt De Mesdag Collectie jou en mij de actie “Picknick bij Mesdag” aan. Reserveer vooraf bij Blossom een goed gevulde picknickmand en haal deze af. Strijk neer op het gras of in de comfortabele loungestoelen om vanaf beide plekken te genieten van de zonnige tuin met uitzicht op het Vredespaleis.

In de picknickmand vindt je een uitgebreide lunch voor twee personen. Deze lunch bestaat uit vier hartig belegde broodjes, huisgemaakte cake, vers fruit en sapjes. Mocht je het willen, maak het dan extra luxe door er een fles wijn of een fles bubbels bij te bestellen.

De lege picknickmand kan bij Blossom achtergelaten worden.

Over Mesdag en zijn collectie

Verhalen over Hendrik Willen Mesdag, zijn vrouw Sientje Mesdag – Van Houten en de totstandkoming van het museum leren kennen? Ontdek het in dit hoofdstuk!

De schilders van Barbizon

Wanneer de Mesdags hun huis inrichtten, besloten zij vol trots om de name van bekende Franse schilders op de muren te schilderen. Daubigny, Millet, Dupré, Rousseau, Courbet, Corot, Troyon en Diaz. Maar wie zijn deze Franse kunstenaars, waarom zijn de zo bekend en wat maakte hen zo bijzonder dat de Mesdags besloten hun namen op de muren te tekenen?

Colenbrander en kunstnijverheid

Een museum dat enkel uit schilderijen bestaat! Dat geldt zeker niet voor De Mesdag Collectie.

Hendrik Willem en Sientje verzamelden alles wat zij mooi vonden; schilderijen, kostbare dingen zoals een collectie keramiek van de Haagse ontwerper Theo Colenbrander.

Het huis van de Mesdags hing overvol met Aziatisch brons en Turks en Perzisch koperwerk. Overal waar je keek hing kunst en stond aardewerk en porselein. De inrichting van het huis was voor die tijd ultramodern en volgens een vriendin van hen, was het zelfs een kunstmuseum.

De Haagse School

Met de opening van Museum Mesdag in 1887 kreeg Den Haag een museum voor eigentijdse kunst. De kunstwerken in het museum waren vooral van Mesdag en zijn naaste collega’s, welke samen bekend stonden (en staan) als de Haagse School.

Wat maakten zij en hoe droeg Mesdag bij aan hun succes?

Een eigen museum

Hoe bijzonder moet het geweest zijn om in de 19e eeuw een eigen museum te bouwen, en wel pál naast je huis?! Hendrik Willem en Sientje deden het en vermoedelijk hingen hun eigen schilderijen tussen de verzameling Nederlandse en Franse kunst; hoe indrukwekkend!

Maar wat vonden de Mesdags mooi? Waar deden ze destijds hun aankopen? Ze kochten vooral schilderijen van de Franse School van Barbizon en van de Haagse School, waar Hendrik Willem zelf toe wordt gerekend. De twee groepen kunstenaars werden door het schilderen van natuur aan elkaar verbonden. En dan te bedenken dat dit “gewoon” gebeurde dankzij brede penseelstreken.

Hendrik Willem en Sientje als kunstenaars

Aan het begin van dit artikel heb je kunnen lezen dat het kunstenaarsechtpaar rond 35-jarige leeftijd besloot om een carrièreswitch te maken. Klinkt heel simpel, maar het is toch een grote stap. Hoe ging dit in zijn werk en hoe zijn ze in korte tijd zo bekend geworden?

Hoogtepunten van De Mesdag collectie

Al eerder heb je kunnen lezen over een aantal van de uitzonderlijke verzameling 19de-eeuwse kunst uit de Mesdag Collectie van de beroemde zeeschilder en kunstverzamelaar Hendrik Willem Mesdag en zijn vrouw Sientje Mesdag – Van Houten.

Franse kunst

De Mesdags verzamelden veel kunst van de School van Barbizon en andere Franse meesters. Enkele hoogtepunten uit deze collectie zijn:

  • “Rotsen bij Villerville-sur-Mer” van Charles François Daubigny (1864-1872)
  • “Krijtrotsen bij Yport” van Jean-Baptiste-Camille Corot (1872)
  • “Moord op de onschuldigen” van Théodore Rousseau (1947)

Benieuwd naar de rest van de kunstwerken? 

Nederlandse kunst

Een ander deel van de kunst uit de verzameling van Mesdag bestaat uit Nederlandse kunst. Enkele voorbeelden uit deze collectie zijn:

  • “Een oude vriend” van August Allebé (1870)
  • “In bos ‘Oorsprong’” van Johannes Warnardus Bilders (1857)
  • “Onweersbui” van Théophile de Bock (1881)

Benieuwd naar de rest van de collectie? 

De Mesdags

Behalve dat de Mesdags Franse en Nederlandse kunst verzamelden, maakten ze zelf ook verschillende werken. Enkele van de door de Mesdag gemaakte kunstwerken zijn:

  • “Hondenkop: Nero” van Sientje Mesdag – Van Houten (1875)
  • “Haven te Vlissingen” van Hendrik Willem Mesdag (1887)
  • “Ondergaande zon met woelige zee” van Hendrik Willem Mesdag (1895-1900)
  • “Op de Veluwe, de heide van Bennekom” van Sientje Mesdag – van Houten (1891)

Japans toegepaste kunst

Wat je waarschijnlijk nog niet wist, is dat Hendrik Willem een fors verzamelaar van Japans toegepaste kunst was. Variërend van samoeraizwaarden tot aan vazen van Satsuma-aardewerk. Enkele hoogtepunten uit zijn verzameling zijn:

  • Schaal met voorinstellingen van een porseleinfabriek
  • Kom met decor van vissen en een draak
  • Dolk met reliëfdecor van een kraanvogeljacht

Antonio Mancini

Ruilhandel, handel of business; waar je het onder wilt schalen, jaren geleden gebeurde het al. Hendrik Willem Mesdag stuurde geregeld geld naar de Italiaanse kunstenaar Antonio Mancini, die op zijn beurt tekening stuurde naar Hendrik Willem.

Opvallend zijn de werken die Antonio Mancini voor Hendrik Willem maakte. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

  • “In gedachten verzonken” van Antonio Mancini (1895-1898)
  • “Het zieke kind” van Antonio Mancini (1875)
  • “Na de druivenoogst” van Antonio Mancini (1885)

Meer schilderijen van Antonio Mancini? 

Theo Colenbrander

Het kunstenaarsechtpaar was fervent verzamelaar van keramiek. Hun collectie keramiek van de Haagse ontwerper Theo Colenbrander was ongekend. Ontdek hier enkele stukken uit hun collectie:

  • “Wandbord met gestilleerd floraal en vegetatief decor” van Theo Colenbrander (1886)
  • “Twee ‘Japanse vazen’” van Theo Colenbrander (1888)
  • “Kaststel ‘Kant’” van Theo Colenbrander (1888)

Meer werken uit de keramiekverzameling zien? 

Alma Tadema-Epps

 Kunstenaar Lourens Alma Tadema en zijn vrouw Laura Theresa Alma Tadema-Epps en schoonzus Ellen Epps hadden een bijzondere band met Hendrik Willem Mesdag. Ook zij maakten meerdere kunstwerken. Bekijk hieronder enkele van hun kunstwerken:

  • “Spelevaren” van Lourens Alma Tadema (1868)
  • “Stilleven met vaas met bloemen” van Laura Theresa Alma Tadema-Epps (1872)
  • “Hal in Townshend House” van Ellen Epps (1873)

Vrouwelijke kunstenaars

Ook de vrouwelijke kunstenaars, waarover je eerder hebt kunnen lezen, behoren tot de hoogtepunten uit de collectie. Enkele werken van de vrouwelijke kunstenaars uit de hoogtepunten zijn:

  • “Slapend meisje” van Suze Robertson (1894)
  • “Stilleven met viooltjes” van Geesje Mesdag – Van Houten (1882)
  • “Winter te Heelsum” van Marie Bilders-van Bosse (1884)

Plan je bezoek aan De Mesdag Collectie

Museum De Mesdag Collectie is ten minste tot 19 januari 2021 gesloten vanwege de coronamaatregelen van de overheid. Op normale dagen is het museum geopend van 10:00 tot 16:00. Ook zijn ze tussen deze tijden van maandag tot vrijdag telefonisch bereikbaar.

Adres

De Mesdag Collecte is gevestigd op de Laan van Meerdervoort 7-F, 2517 AB in Den Haag.

Routebeschrijving

Museum de Mesdag Collectie is als volgt met de auto te bereiken:

  1. Rij vanaf de A12 in noordwestelijke richting
  2. In Den Haag sla je linksaf de Zuid Hollandlaan in
  3. Direct hierna sla je rechtsaf naar de Koningskade
  4. Verderop ga je naar links, de Laan Copes van Cattenburgh in
  5. Rij hier rechtdoor de Carnegielaan in
  6. Sla aan het eind van de Carnegielaan linksaf, de Laan van Meerdervoort in
  7. Museum De Mesdag Collectie vindt je aan je rechterhand

Parkeren

In de omgeving van de Mesdag Collectie is betaald parkeren mogelijk. Tijdens evenementen is het gebruik van valet parking mogelijk.

Openbaar vervoer

Mocht je met het openbaar vervoer naar De Mesdag Collectie rijden en kom je aan op Den Haag Centraal Station, neem dan bus 24 of 28 en stap uit bij halte Vredespaleis.

Kom je naar De Mesdag Collectie vanaf Den Haag Hollands Spoor, neem dan tram 1 en stap uit bij Halte Vredespaleis.

Toegangsprijzen en tickets

Een bezoek brengen aan De Mesdag Collectie? Bekijk hier de toegangsprijzen en reserveer tijdig je tickets.

  • Volwassenen: €9,- 
  • Jongeren tot 18 jaar: Gratis
  • Museumjaarkaart: Gratis
  • ICOM-kaart: Gratis
  • Rembrandtkaart: Gratis
  • Rotterdampas: Gratis
  • Vrienden van Mesdag: Gratis
  • Ooievaarspas: 50% korting

Toegangstickets voor De Mesdag bestellen en direct via e-mail toegestuurd krijgen? Reserveer jouw tijdslot hieronder.

Deel deze post

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
WhatsApp